Topraklama, cihazlar ile toprak arasında iletken bir bağlantı kurarak, cihazlarda meydana gelebilecek yalıtım arızaları gibi nedenlerde cihaz gövdesinin toprakla irtibatlanmasıdır. Bu şekilde insanlar için herhangi bir problem ortaya çıkmaz zira hata akımı toprağa doğru akacaktır. Eğer herhangi bir topraklama mevcut değil ise, bu cihaza dokunan insan üzerinden hata akımları akacağından, bu akımın seviyesine bağlı olarak ölüm olayları meydana gelebilir.

Bu nedenle topraklama sayesinde, kaçak akımlar güvenli bir şekilde toprağa yönelir ve eğer otomatik bir açma sistemi ile irtibatlanır ise, elektrik sistemi güvenli bir şekilde kesilir. Bu nedenle doğru bir topraklama insanların hayatını koruma anlamında önemli olduğu gibi, cihazların ve yatırımların korunması anlamında hayati önem taşır.

Topraklama ölçümü bir binada yer alan topraklama değerinin ölçülmesi için yapılan işlemin adıdır. Bu işlem sonucu bir topraklama raporu hazırlanır. Topraklama ölçümü elektrik mühendisliği eğitimi almış ve topraklama konusunda sertifikası olan teknik yetkili kişiler tarafından gerçekleştirilen bir çalışmadır.

Herhangi bir topraklama direnci ölçümüne başlamadan önce, topraklama direncinin kabul edilebilir en yüksek seviyesinin ne olabileceği hesaplanmalıdır. Topraklama direnci seviyeleri ülkelerin takip ettikleri standartlara ve topraklama tipine göre farklılıklar gösterebilir. Toprağın bir elektrik akımına maruz kaldığı durumda, bu akıma karşı gösterdiği tepkiye toprak direnci denilir. Topraklama ölçümleri de, bu direncin ölçümlenmesi amacı ile yapılır.

Toprak bakır ve benzeri normal iletkenlere göre çok daha zayıf bir iletkendir. Ancak elektrik akımı için toprak alanı yeteri kadar büyükse, toprağın elektrik akımı geçerken gösterdiği direnç düşer ve toprak iyi bir iletken haline gelir. Bu bakımdan bir tesis kurulmadan önce, topraklama ölçümlerinin yapılması gerekir. Konu elektrik olunca toprağın iletkenlik ve direnç yönü dikkat çeker.

Toprağın özdirenci, bir metreküp toprağın direnci esas alınarak ölçümlenir. Bu özdirencin değeri, toprağın yapısı ve içindeki su oranı ile doğrundan ilgilidir. Bir elektrodun toprağa geçiş direnci, toprağın bu özdirencine bağlıdır. Bataklık, killi toprak veya rutubetli çakıl zeminlerde bu direnç düşükken, taşlı bir zeminde direnç çok daha fazladır.
İletkenlerin toprağa karşı yalıtımı, toprak direnci test cihazları (toprak megeri) kullanılarak, iletkenlerin birbirlerine karşı yalıtımı ise izolasyon test cihazları (izolasyon megeri) kullanılarak ölçülmektedir. Yalıtım direnci ölçen bütün araçlar (megerler) özel olarak üretilmiş taşınabilir birer ohm metredir. Bu araçlar ile toprak direncini ölçmek, basit, kesin ve güvenilir sonuçlar verr.

Tesislere modern bilgisayar kontrollü ekipmanlar eklemek gibi durumlar da elektriksel gürültü büyür. Eski ekipmanlar, yeni ekipmanlara uyum sağlayamadığı için elektriksel gürültüye sebep olabilir. Bu toprak direncini etkileyen faktörlerden biri olarak kabul edilir. Aynı zamanda, metalik olmayan borular ve kanalların yer altına döşenmesi sonucu sistemler düşük toprak direnci açısından güvenliği etkiler. Bir diğer faktör ise toprağın nemli olmasıdır.

Kısaca, toprak elektrodu ve topraklama sistemleri fabrikalarda, üretim tesislerinde ve binalarda güvenlik sağlama açısından önemli unsurlardan biridir. Eğer sistemde herhangi bir toprak elektrodu bulunmuyorsa, insanların güvenliği tehlikededir ve makine ve ekipmanların zarar görme ihtimali bulunmaktadır.

Topraklama yapılmamış bir makine veya ekipmana dokunan insan üzerinden hata akımları akabilir ve bu akımların gücüne bağlı olarak ölüm olayları meydana gelebilir. Ama tek başına toprak elektrodu can güvenliği sağlamaz. Güvenliğin sağlanması için mutlaka düzenli ölçümlemelerin yapılması gerekir.

Daha kapsamlı bilgi için iletişim adreslerimizden ve telefon numaralarımızdan uzman ekibimize ulaşabilir, her türlü sorunuza yanıt alabilirsiniz.