Çelik halatlı asansörler en fazla tercih edilen asansörler olup, alttan itilmek yerine çelik halatlar kullanılarak yukarıya çekilir ve aşağıya inerler. Çelik halatlar asansör kabinine makaralar sistemi ile bağlıdır ve bunlar döndüğünde halatlar da hareket eder.
Asansörün makarası bir elektrik motoruna bağlıdır ve motorun ileri veya geri dönüşüne göre de çelik halatlar kabini yukarı çeker veya indirir. Makara, elektrik motoru ve bunları kontrol eden sistem asansörün gövdesi üzerinde yer alır.
Asansör kabini dışında bulunan ağırlık ve asansör kabini, asansörün hareket yolu boyunca yanlarda bulunan raylar üzerinde hareket eder. Bu raylar ağırlığın ve kabinin ileri geri sallanmasını engeller. Aynı zamanda bu raylar acil durumlarda kabini durdurmak için güvenlik sistemleri ile birlikte çalışır.
Asansörler bakımları oğru biçimde ve düzenli yapıldığı takdirde tehlikeli mekanizmalar değildir ancak yine de belli şartlarda asansörlerin, insanların mal ve can güvenliğini tehlikeye düşürmemesi için, Asansör Bakım ve İşletme Yönetmeliği çıkarılmıştır. Bu yönetmelik, asansörlerin işletilmesi, bakımı, periyodik muayeneleri, garanti koşulları ve satış sonrası hizmetleri için uyulması gereken kuralları kapsamaktadır.
Asansör İşletme, Bakım ve Periyodik Kontrol Yönetmeliği’nin amacı, insanların ve/veya yüklerin taşınmasında kullanılan asansörlerin piyasaya arzından ve hizmete alındıktan sonra çevrenin, insanların ve canlıların sağlık ve güvenliğini tehdit etmeyecek biçimde kullanımlarını sağlamak üzere; işletilmesi, bakımı ve yıllık kontrolleri için uyulması gereken kuralları belirlemektir.
Ayrıca, Muayene sırasında bildirilen veya muayene personeli tarafından farkına varılan herhangi uygunsuz bir durum olması veya muayene edilecek asansörlerin yapılacak muayeneye uygunluğu konusunda herhangi bir tereddüt olması ya da asansörlerin belirtilen tanımlamaya uyumlu olmaması veya muayene sırasında muayene ekibinin ve muayenenin güvenliğini, erişimini, iletişimini engelleyecek, istemli veya istem dışı gelişebilecek tüm unsurlarda muayene derhal sonlandırılır.
Yönetmeliğin Bakım, Onarım ve Periyodik Kontroller İle İlgili Hususlar başlıklı ekinde (Ek 3), asansörler, kaldırma ve iletme araçları grubunda gösterilmiştir. Buna göre kontrol ve muayeneler mutlaka, makine mühendisleri, makine teknikerleri veya yüksek teknikerler tarafından yapılmalıdır. Ayrıca asansörlerin elektrik ile ilgili kısımlarını, bu konuda yetkili olan kişilerin kontrol etmesi gerekir.
Muayene ekibi muayeneye başlamadan önce, muayene edilecek asansör mahallini güvenlik önlemleri açısından inceleyerek, asansörün muayene edildiğini gösteren işaretin olup olmadığını kontrol eder. Asansörler birim doğrulama yapılacaksa, 2014/33/EU Asansör Yönetmeliği EK I ve varsa ilgili harmonize standardın muayene ve deneyler kısmında tanımlanan muayene ve testler uygulanır ve ilgili muayene kontrol raporuna kaydedilir.
Asansörlere yıllık kontrolları yapılacaksa, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Asansör yıllık kontrol faaliyetlerinde görev alacak A tipi muayene kuruluşlarınca uyulacak usul ve esaslara dair tebliğ’deki kontrol listesine göre muayenesi yapılır. Muayene ekibi, Son kontrol Muayene Eğitiminde ve Yıllık Periyodik Kontrol Muayene Eğitiminde tüm testleri asansörün imal edildiği tarihte geçerli olan standartlara göre yapacaktır.
Ayrıca İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği de asansörlerin sağlıklı ve güvenlikli kullanımı için uyulması gereken koşulları açıklamaktadır. Buna göre insan ve yük taşıyan asansörler, ilgili standartlarda başka bir süre öngörülmemişse yılda en az bir kez kontrol ettirilmelidir.
