Mobil vinçler istenilen yükleri kaldırıp bir başka yere aktarmaya yarayan ve hem iş gücü hem de zaman tasarrufu sağlayan, ağır iş makineleridir. Aynı zamanda kolaylıkla gerekli emniyet önlemleri alınabilen ve kullanımı çok karmaşık olmayan yardımcı makinelerdir.
Mobil vinçler, adından da anlaşılabileceği gibi seyyar olarak her yere gidebilen, hareketli vinçlerdir. Tekerlekli veya paletli bir yapıda, tır gibi görünen modellerin yanı sıra standart bir iş makinesi görünümünde olan mobil vinç modelleri de mevcuttur. Mobil vinçler özel olarak imal edilir ve kullanım amacına göre çeşitlilik gösterirler.
Mobil vinçler inşaat sahasından, makine sanayisine kadar birçok alanda kullanılmaktadır. Tüm bu kullanım alanlarının yanı sıra ev eşyası taşıyacak nitelikte tasarlanan mobil vinçler de bulunmaktadır. Kullanım amacı ne olursa olsun her mobil vincin özelliği, yük taşıma kapasitesi, çalışma prensipleri farklılık gösterebilir.
Temel amacı istenilen yükün bir yerden başka bir yere kaldırılarak taşımak olan mobil vinçler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayınlanan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nin Ek 3 Bakım, Onarım ve Periyodik Kontroller İle İlgili Hususlar başlıklı ekinde, kaldırma ve iletme araçları grubunda yer almaktadır ve çok yaygın olarak kullanılan araçlardır.
Mobil vinçler, beyan edilen yükün en az 1,25 katını, etkili ve güvenli bir şekilde kaldıracak ve askıda tutabilecek güçte olmak zorundadır. Ayrıca mobil vinçlerin bu yüke dayanıklı ve yeterli güçte yük frenleri bulunmak zorundadır. Yapılacak muayenelerde ilk bakılacak husus bu özelliktir.
Ağır yük kaldırma, taşıma indirmede kullanılan mobil vinçler bu özellikleri ile tehlike yaratmaktadırlar. Çalışanların sağlığını korumak ve güvenli bir çalışma imkanı sunabilmek için de mobil vinçlerin düzenli aralıklarla kontrollerinin yapılması gerekmektedir.
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ne göre mobil vinçlerin, ilgili standartlarda eğer aksi belirtilmemişse, yılda en az bir kere kontrol ettirilmesi bir zorunluluktur. Varrsa önceki muayene raporları hazır bulundurulmalıdır. Önceden tespit edilen uygunsuzlukların giderilip giderilmediği ilk bakılacak noktadır. Sonra mobil vinç görsel olarak kontrol edilir ve gözle görülen bir çatlak olup olmadığı, cıvatalarında gevşeme olup olmadığı, çeşitli bağlantılarında bir sorun olup olmadığı ve kancanın durumu incelenir. Arkasından mobil vincin elektrikli elemanları kontrol edilir.
Daha sonra mobil vincin mekanik kontrolleri gerçekleştirilir. Bir sonraki adımda mobil vincin fonksiyonel kontrolleri yapılır. Yüksüz durumda istenen fonksiyonları yapıp yapmadığı kontrol edilir. Nihayet son aşamada yük kaldırma deneyleri yapılır. Kapasitesinin 1.25 katı yük ile dinamik yük deneyleri ve kapasitesinin 1.5 katı yük ile kademeli olarak statik yük deneyleri yapılır.
